Landschaftsverband Rheinland - Qualität für Menschen
LVR-Archäologischer Park Xanten
LVR-RömerMuseum
Lettertype:
groter/kleiner
Inhoudsopgave
U bent hier: Archäologischer Park Xanten > Römische Stadt
De Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana
In de klassieke oudheid was de Colonia één van de belangrijkste metropolen van de Germaanse provincies van Rome. In de bloeiperiode van de Colonia leefden er meer dan tienduizend mensen in de stad. Hun geschiedenis laat zich afleiden uit de sporen die ze voor ons in de bodem hebben achtergelaten.
De Colonia in de tweede eeuw na Christus (tekening: H. Stelter).
Legioenen en eerste bewoners
De Romeinse geschiedenis van Xanten begint met de aankomst van de legioenen in het jaar 13/12 voor Christus. In die tijd was de Niederrhein dun bevolkt, maar vanaf dat jaar was het gebied rondom Xanten altijd standplaats van tenminste één legioen. In de eerste eeuw na Christus ontstond hier het grootste bekende legioenenkampement van de klassieke oudheid.
Om de tienduizend legionairs ter plaatse te verzorgen bouwde het leger straten en een haven. De goederenstromen die daar werden overgeslagen plus de koopkracht van de legionairs trokken al snel veel handwerklieden, handelaren en andere burgers naar deze plaats. Bij de haven stichtte ze een eerste nederzetting.
In de loop van de eerste eeuw na Christus groeide de nederzetting uit tot een indrukwekkende omvang. De verwoestende opstand van de Germaanse Bataven in de jaren 69/70 na Christus maakten daar een voorlopig einde aan. Maar uiteindelijk werd de vrede weer hersteld door nieuwe legioenen en drie decennia later werd de Colonia Ulpia Traiana gesticht.
De Colonia Ulpia Traiana
In het jaar 98 of 99 na Christus kreeg de weer opgebouwde nederzetting aan de oever van de Rhein de rechten van een Colonia. Daarmee behoorde de plaats tot de 150 belangrijkste steden van het gehele Romeinse Rijk. De plaats werd genoemd naar de keizer, onder wiens heerschappij het imperium zich in de daarop volgende jaren zou uitbreiden: Marcus Ulpius Traianus.
De tweede eeuw was de grote bloeiperiode van de Colonia. Alle grote bouwwerken zoals de stadsmuur, de tempel, de thermen n het amfitheater, stammen uit deze tijd. Handel en economie bloeiden, de provincie verkeerde in een stabiele situatie. De Rhein was de levensader van de stad. In de omgeving van de Colonia was de landbouw de belangrijkste tak van nijverheid. De bevolking bestond uit mensen van diverse culturele afkomst. Er werden veel verschillende talen gesproken – men sprak niet alleen maar Latijn. Wie deel uitmaakte van deze cultuur was Romein.
Een groot gedeelte van de bevolking verdiende zijn levensonderhoud met ambachtelijke werkzaamheden en woonde in zo genaamde rijhuizen. De werkplaats en de verkoopruimte lagen aan de voorkant van het huis aan de straat, de woonvertrekken bevonden zich in het achterste gedeelte van het huis of op de eerste verdieping. Meer welgestelde mensen konden zich kwalitatief goede muurschilderingen, vloerverwarming, beeldhouwwerken, kostbare meubels of duur tafelservies veroorloven. Maar ook eenvoudige huizen waren met muurschilderingen versierd. Drie van zulke huizen worden momenteel in het APX gereconstrueerd.
Late oudheid en nieuw begin
In de loop van de derde eeuw verstoorden interne onrusten en bedreigingen van buitenaf het Romeinse Rijk. Het gevolg was een toenemende verzwakking van de economie en de handelsbetrekkingen. Tegen het einde van de derde eeuw werd de Colonia uiteindelijk door Germaanse Franken verwoest.
Na de verwoestende invallen van de Franken in het begin van de Late Oudheid werd het gebied van de Colonia Ulpia Traiana sterk verkleind en zwaar versterkt. Al in de loop van de vierde eeuw kwam er definitief een einde aan het stadse leven op het terrein van de oude Colonia. Na het einde van de Romeinse periode vestigden zich de Franken in enkele boerderijen buiten de stad en in kleine dorpen. Hun cultuur nam echter Romeinse invloeden op.
De oude Colonia raakte steeds verder in verval, haar grond werd niet meer bewoond – wat een geluk voor het hedendaagse onderzoek betekent. In de daarop volgende eeuwen haalden de mensen de stenen uit de vervallen en verwoeste bouwwerken en bouwde daarmee de middeleeuwse stad Xanten.
